ESFRI Roadmap: wat is de rol van IenW?

Het European Strategy Forum on Research Infrastructures (ESFRI) ondersteunt gezamenlijke onderzoeksfaciliteiten van de EU-lidstaten.

Hoe om te gaan met vragen over Expressions of political Support (EoS)?
Het ministerie van IenW krijgt soms verzoeken van kennisinstellingen om een steunbrief (Expression of political Support (EoS)) te tekenen. Formeel is IenW alleen verantwoordelijk voor het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het KNMI. Voor verzoeken van universiteiten en TO2-instituten kan doorverwezen worden naar respectievelijk het ministerie van OCW en het ministerie van EZK.

Wat is de procedure voor het ministerie van IenW voor het indienen van nieuwe ESFRI-voorstellen?
Voor het indienen van voorstellen heeft ESFRI een vragenlijst gemaakt die door de indieners (de onderzoekers) moet worden ingevuld. Behalve de stukken die gaan over de voorgestelde faciliteit, moeten aanvragen zijn voorzien van steunbrieven (EoS) van onder meer de beleidsverantwoordelijke departementen uit de verschillende landen die meedoen. Daarnaast is er een brief met een financiële toezegging (Expression of Commitment (EoC)) nodig van minimaal het penvoerende land.

Er zijn twee soorten voorstellen mogelijk:

  1. Nederland dient zelf een nieuw voorstel in voor de ESFRI Roadmap.
  2. Nederland doet mee aan een voorstel van een ander land.

Optie 1: Nederland dient zelf een nieuw voorstel in voor de ESFRI Roadmap

  • Onderzoekers dienen het voorstel in bij de Permanente Commissie voor grootschalige wetenschappelijke infrastructuur.
  • De Permanente Commissie bekijkt de voorstellen aan de hand van de ESFRI-criteria, maar zal geen inhoudelijk oordeel geven. De commissie bekijkt de projecten aan de hand van de criteria voor indienen bij ESFRI en of het op de Nederlandse roadmap staat. Wanneer het voorstel niet op de nationale roadmap staat, zal worden bekeken wat de reden hiervoor is en of er redenen zijn het voorstel toch in te dienen.
  • De Permanente Commissie stuurt een advies aan OCW om het voorstel wel of niet in te dienen.
  • OCW bekijkt welk departement de leiding heeft bij het voorstel en stuurt het voorstel met het advies indien nodig door naar het betreffende departement.
  • OCW of het betreffende departement besluit aan de hand van het advies om het voorstel wel of niet in te dienen.
  • Mocht er verschil van mening zijn tussen het betrokken departement en het advies van de Permanente Commissie, dan zullen het betrokken departement en de Permanente Commissie in gesprek gaan.
  • Wanneer een ander departement dan OCW het meest betrokken departement is, zal dit departement OCW inlichten over het besluit al dan niet een EoS te geven. Indiening van het voorstel bij ESFRI wordt in alle gevallen gedaan door de ESFRI-gedelegeerde.
  • De indieners worden ingelicht over het besluit.
  • Elk voorstel dat door Nederland wordt ingediend, moet een EoS hebben vanuit OCW of vanuit het meest betrokken departement en een EoC van een partij die dit kan afgeven. (Bijvoorbeeld de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO), een instelling of instituut, of een ministerie).
  • Nederland moet bij het indienen ook minimaal twee EoS van andere landen meesturen. Hier moeten de indieners zelf voor zorgen.

Optie 2: Nederland doet mee aan een voorstel van een ander land

  • Voorstel wordt zoals bij 1 beschreven ingediend en bekeken door de Permanente Commissie.
  • De Permanente Commissie stuurt dan een advies of het voorstel wel of niet gesteund kan worden.
  • OCW besluit aan de hand van het advies om het voorstel al dan niet te steunen via een EoS of stuurt het voorstel door naar het meest betrokken departement, dat in dat geval het besluit zal nemen om het voorstel al dan niet te steunen.
  • De indieners worden ingelicht over het besluit.

De steunbrieven (EoS) worden getekend door de staatssecretaris van OCW of de bewindspersoon van het meest betrokken departement. In praktijk kan het zijn dat de directeur-generaal tekent.
Het kan zijn dat een faciliteit onder een ander ministerie valt, zoals IenW, EZK of het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). In dat geval gaat het advies via OCW naar het andere departement en besluit het andere departement om het voorstel in te dienen dan wel te steunen. OCW houdt wel de algemene rol bij het indienen.

Wat is de deadline voor het indienen van een aanvraag voor de ESFRI Roadmap?
De deadline voor het indienen in Nederland is gesteld op uiterlijk 1 juni om ervoor te zorgen dat de steunbrieven tijdig door het betrokken departement worden getekend. Ook zorgt deze deadline ervoor dat de staatssecretaris van OCW een totaaloverzicht krijgt van de voorstellen die Nederland zal steunen en zelf zal indienen. Dit overzicht is ook voor de Nederlandse vertegenwoordigers in ESFRI van belang. Zij moeten in de ESFRI-database bijhouden of een voorstel inderdaad politieke steun heeft. Het advies van de Permanente Commissie wordt, uitgaande van de eerder genoemde deadline, vervolgens half juni verwacht.

In alle gevallen zal er vanuit OCW contact zijn met de andere departementen over de voorstellen, maar ook met de andere vertegenwoordigers in ESFRI. Dit laatste is een afspraak binnen ESFRI om te voorkomen dat er iets mis gaat bij de steun van de verschillende landen.